In de nieuwsmedia worden ze bijna in een adem genoemd: aan de ene kant de grote (meestal beursgenoteerde) ondernemingen die kampen met problemen en hun zoveelste efficiëntieprogramma starten of zelfs omvallen en aan de andere kant de startups waarvan niemand nog eerder gehoord heeft en die succes hebben met een nieuw concept (zie mijn blog over Innovatie). Het zijn twee werelden die totaal anders werken maar, zoals ik ernaar kijk, elkaar steeds meer en vooral sneller, nodig hebben.
Bij startups proef je passie, energie en enthousiasme en er wordt met extreem grote betrokkenheid en maximale inzet aan de weg getimmerd. Daarbij worden bijna spelenderwijs fouten gemaakt, maar daar wordt ook driftig van geleerd. Onvoorspelbaarheid van de uitkomst is hier ‘part of the deal’.
In de wereld van de grote ondernemingen gaat het juist om voorspelbaarheid. Resultaat, continuïteit en groei moeten voorspelbaar zijn, de stakeholders eisen dat nu eenmaal. Daarvoor zijn er processen ingericht en manieren van werken die voor stabiliteit zorgen maar ook behoorlijk in beton gegoten zijn. Hier horen géén fouten gemaakt te worden. Gaat het minder, dan is het toch snel sturen op kostenverlaging. Wat dat doet met energie en betrokkenheid, laat zich raden.
De houding die werkt
Toen de Amerikaanse uitvinder Edison verbaasd gevraagd werd waarom hij honderden lampmodellen patenteerde die niet werkten voordat hij degene maakte die werkte, zei hij: ‘Ik heb zo honderden manieren ontdekt hoe lampen niet werken!’ Dat is een experimentele houding. Een houding die essentieel is voor vernieuwing. Bedenkt u eens welke ruimte er is voor die houding binnen uw organisatie?
De wereld van de ontdekkers, entrepreneurs en hun startups en de wereld van de grote ondernemingen. Noodgedwongen vinden ze elkaar na verloop van tijd wel. Een voorbeeld dat iedereen zal herkennen: de onbevangen muziekkanten die met hun creativiteit en geloof in hun eigen muziek de wereld veroverden, maar na succes ook als vanzelf opgeslokt werden door de grote muziekindustrie.
Snel aanpassen is vandaag de dag meer dan ooit nodig. Dat vraagt om een speciale flexibiliteit, misschien wel van de twee werelden naar een combinatie van die twee?
De verdere opmars van de smartphone, social media, big data, 3D-printing, internet of things, Block Chain, Bit Coins, FinTech, robotisering en artificial intelligence, het zijn ontwikkelingen waarvan de impact nog niet is te overzien. Maar ze zullen wel overal merkbaar zijn. Het dilemma: als je op alle nieuwe ontwikkelingen je geld moet zetten ga je failliet, maar van géén investering doen in vernieuwing, ga je ook failliet!
Besluitvorming daarover doen mensen vanuit hun houding en mentaliteit. Is dat een houding die openstaat voor experimenten en nieuwe mogelijkheden of een houding die vasthoudt aan wat er is en waarmee altijd succes werd geboekt? Of misschien wel angst voor nieuwigheid?
Doemscenario’s vermijden
Ik zie binnen de bedrijven waar ik kom en waar ik gewerkt heb, hoe vaak begrip voor de andere wereld ontbreekt. Ik merk hoeveel frustratie dat met zich meebrengt en hoe dat belemmerend werkt voor het herkennen van kansen en het nemen van stappen om de toekomst aan te kunnen. Er wordt gewoon bitter weinig gesproken over de positieve kanten van die andere wereld, de ontwikkelingen en de effecten daarvan op de organisatie. Nog minder over kansen. Tja … de bedreigingen en doemscenario’s ploppen dan echt als eerste op. Angst vergroot en betrokkenheid neemt af. Dat is niet de houding waarmee je succes krijgt.
Vanuit mijn jarenlange ervaring met het begeleiden van teams vanuit een bestaande situatie naar een nieuwe, zie ik dat het voor elk team het allerbelangrijkste is om snel een nieuwe houding richting toekomst te vinden. Of het in de boardroom is of in het team dat de innovatie leidt, de houding daar en de uitstraling daarvandaan bepalen hoe in de organisatie tegen de wereld wordt aangekeken, welke kansen worden gezien en welke acties worden gedaan. Of er gedurfd wordt fouten te maken! De samenstelling van dat team, de dynamiek daarvan en de mentaliteit die daar heerst, bepalen de koers. Kennis van en begrip voor de verschillende standpunten, houdingen en motivatie zijn daarbij belangrijker dan ooit. Dit geldt niet alleen voor de richtinggevers; het is voor elke medewerkers zaak om te begrijpen wat ‘de werelden’ voor elkaar betekenen en hoezeer ze elkaar nodig hebben om de snelle veranderingen aan te kunnen en misschien zelfs voor te zijn.
Geïnteresseerd?
Wilt u de mening horen van een onafhankelijke deskundige en eens sparren over de situatie waarmee u te maken heeft? Nodig mij dan uit voor een gesprek. Mijn specialiteit is om in een team de mentaliteit en houding te brengen die nodig zijn om de zakelijke uitdagingen aan te kunnen, vernieuwing te omarmen en kansen te zien en te benutten.
Hier een voorbeeld van de nieuwe generatie pioniers